Tin tức, bài viết

Chuyển đổi số (CĐS) tại Việt Nam đang được thúc đẩy mạnh mẽ trong nhiều ngành nghề, từ chính phủ đến các doanh nghiệp lớn và nhỏ. Theo "Chiến lược quốc gia về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" Thủ tướng Chính phủ đã Phê duyệt, Bộ chỉ tiêu đánh giá chuyển đổi số tại Việt Nam được thiết lập nhằm giúp các tổ chức, doanh nghiệp và chính phủ có thể đánh giá một cách cụ thể, minh bạch và toàn diện tiến trình chuyển đổi số của mình. Bộ chỉ tiêu này được chia thành nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm các tiêu chí về hạ tầng số, quản lý dữ liệu, ứng dụng công nghệ, quản trị số và mức độ tham gia của nhân lực.

Trong đó những chỉ tiêu đánh giá chuyển đổi số hiện nay bao gồm:

1. Chỉ Tiêu về Mức độ Số Hóa (Digitalization)

• Tỷ lệ số hóa trong sản xuất và cung cấp dịch vụ: Đo lường mức độ tự động hóa trong sản xuất và dịch vụ, ví dụ: việc áp dụng các dây chuyền sản xuất thông minh. Tại Việt Nam, các ngành như sản xuất và thương mại điện tử đang số hóa mạnh mẽ, với các doanh nghiệp lớn như Viettel, Masan đã áp dụng hệ thống ERP, tự động hóa và các công cụ quản lý số.
• Số lượng sản phẩm/dịch vụ qua nền tảng số: Sự gia tăng các dịch vụ cung cấp qua kênh trực tuyến, như dịch vụ ngân hàng số, thương mại điện tử (Shopee, Lazada). Mặc dù tỷ lệ này đang tăng lên, nhưng vẫn cần cải thiện trong nhiều lĩnh vực khác.
• Tỷ lệ sử dụng dịch vụ trực tuyến: Chính phủ Việt Nam đã triển khai các dịch vụ hành chính công trực tuyến, nhưng mức độ sử dụng của người dân vẫn chưa cao. Tuy nhiên, các dịch vụ công trực tuyến như cấp giấy tờ qua mạng đã giúp giảm tải cho các cơ quan hành chính.
• Số lượng doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số: Các doanh nghiệp lớn như FPT, Viettel, và Masan đang đi đầu trong việc ứng dụng AI, Big Data, Cloud Computing vào quản lý và sản xuất.

2. Chỉ Tiêu về Cơ Sở Hạ Tầng Công Nghệ (Digital Infrastructure)

• Tỷ lệ phủ sóng mạng di động 4G, 5G và Internet: Việt Nam đã đạt tỷ lệ phủ sóng 4G lên đến 98%, với 5G đang được triển khai tại các thành phố lớn. Cơ sở hạ tầng này là nền tảng cho chuyển đổi số ở cả khu vực đô thị và nông thôn.
• Sự phát triển của các trung tâm dữ liệu và đám mây: Các tập đoàn lớn như Viettel và FPT đã đầu tư mạnh vào các trung tâm dữ liệu và dịch vụ đám mây để phục vụ nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn.
• Mạng lưới kết nối và dữ liệu số: Sự kết nối giữa chính phủ, doanh nghiệp, và người dân đang ngày càng được cải thiện, thông qua các nền tảng như chính phủ điện tử, giúp tăng cường tương tác và giao tiếp giữa các bên.

3. Chỉ Tiêu về Ứng Dụng Công Nghệ Mới (Adoption of Emerging Technologies)

• Sự triển khai các công nghệ mới như AI, Blockchain, IoT: Các công ty công nghệ tại Việt Nam đã triển khai các ứng dụng AI, Blockchain, và IoT trong nhiều lĩnh vực như ngân hàng, chăm sóc sức khỏe, và quản lý sản xuất.
• Tỷ lệ ứng dụng Big Data và phân tích dữ liệu: Dữ liệu lớn đã trở thành công cụ quan trọng cho các doanh nghiệp trong việc tối ưu hóa quy trình và dự báo xu hướng. Tuy nhiên, việc sử dụng vẫn còn hạn chế ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
• Sự phát triển các giải pháp Fintech: Việt Nam có sự phát triển mạnh mẽ trong ngân hàng số, với các ứng dụng như Momo, ZaloPay, ViettelPay được sử dụng rộng rãi.

4. Chỉ Tiêu về Quản Trị và Chính Sách (Governance and Policy)

• Khung pháp lý cho chuyển đổi số: Việt Nam đã xây dựng các chính sách và khung pháp lý cho chuyển đổi số, như Luật An ninh mạng và các quy định về bảo mật dữ liệu, giúp tạo nền tảng vững chắc cho các hoạt động công nghệ.
• Mức độ tham gia của chính phủ: Chính phủ đã đầu tư vào các chương trình chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy chuyển đổi trong các cơ quan nhà nước và triển khai các chương trình chính phủ điện tử.
• Sự phát triển của mô hình quản trị thông minh: Các hệ thống quản trị thông minh và phân tích dữ liệu đang được ứng dụng tại các cơ quan nhà nước, giúp tối ưu hóa quản lý và dịch vụ công.

5. Chỉ Tiêu về Nhân Lực và Đào Tạo (Human Resources and Skills)

• Tỷ lệ nhân lực có trình độ cao về công nghệ: Việt Nam đang thiếu hụt nhân lực công nghệ cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực AI, Data Science, và Phát triển phần mềm. Tuy nhiên, các chương trình đào tạo đang được triển khai tại các trường đại học và các cơ sở đào tạo nghề.
• Mức độ đào tạo và phát triển kỹ năng số: Các doanh nghiệp và cơ quan chính phủ đã bắt đầu đầu tư vào các khóa học đào tạo kỹ năng số cho cán bộ công nhân viên. Tuy nhiên, đào tạo vẫn chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực cơ bản và thiếu chiều sâu về các công nghệ mới.
• Chỉ số đổi mới sáng tạo trong đội ngũ nhân lực: Các chương trình khuyến khích đổi mới sáng tạo và thực thi các dự án sáng tạo đang được tăng cường, tuy nhiên, tính hiệu quả của các sáng kiến này còn thấp.

6. Chỉ Tiêu về Mức Độ Ứng Dụng Công Nghệ Số trong Doanh Nghiệp và Dịch Vụ Công (Digital Adoption in Business & Public Services)

• Tỷ lệ doanh nghiệp áp dụng ERP và phần mềm tự động hóa: Các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đã ứng dụng ERP, HRM, và các phần mềm tự động hóa vào quản lý và vận hành. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ này do chi phí cao và thiếu hiểu biết về các giải pháp sẵn có.
• Chuyển đổi số trong dịch vụ công: Các dịch vụ công như y tế và giáo dục đã có những cải tiến rõ rệt nhờ chuyển đổi số. Chẳng hạn, telemedicine (chăm sóc sức khỏe từ xa) và giáo dục trực tuyến đã trở thành xu hướng chính trong đại dịch và vẫn tiếp tục phát triển.

Theo chuyên gia về chuyển đổi số, Ông Nguyễn Thành Hưng, Giám đốc Chuyển đổi số tại FPT Software, cho rằng: "Chuyển đổi số không phải là một dự án công nghệ mà là một cuộc cách mạng trong cách thức hoạt động của doanh nghiệp. Để thành công, các doanh nghiệp phải xem chuyển đổi số như một yếu tố chiến lược toàn diện và phải thay đổi từ tư duy lãnh đạo cho đến văn hóa doanh nghiệp."

Ông Hưng cũng chia sẻ thêm: "Doanh nghiệp cần phải làm chủ công nghệ mới, từ nền tảng cloud đến các công cụ phân tích dữ liệu, để có thể tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả hoạt động."

Kết Luận

Bộ chỉ tiêu đánh giá chuyển đổi số tại Việt Nam đang ngày càng được cải thiện để đáp ứng yêu cầu thực tiễn của quá trình chuyển đổi. Các chuyên gia và báo cáo uy tín đều nhận định rằng mặc dù các chỉ tiêu này đã giúp đánh giá được mức độ chuyển đổi số trong các ngành, nhưng cần bổ sung thêm các yếu tố về kết quả kinh doanh, tính sáng tạo và thực thi chính sách. Bộ chỉ tiêu này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các tổ chức, doanh nghiệp và chính phủ theo dõi tiến trình và điều chỉnh chiến lược chuyển đổi số một cách hiệu quả hơn.