Tin tức, bài viết

Chuyển đổi số ở Việt Nam đã được chú trọng trong những năm gần đây, đặc biệt là từ khi Chính phủ ban hành các chiến lược quốc gia về chuyển đổi số, như Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến 2030. Tuy nhiên, quá trình này diễn ra không đồng đều giữa các ngành và loại hình doanh nghiệp. Các doanh nghiệp lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực ngân hàng, công nghệ, và viễn thông, đã có những bước tiến đáng kể, trong khi các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) vẫn gặp nhiều khó khăn.

1. Đánh giá mức độ chuyển đổi số trong các doanh nghiệp

Mức độ chuyển đổi số của doanh nghiệp Việt Nam có thể được đánh giá qua một số yếu tố quan trọng:

a. Cơ sở hạ tầng công nghệ

• Doanh nghiệp lớn thường có khả năng đầu tư vào hạ tầng công nghệ mạnh mẽ, từ các hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning), CRM (Customer Relationship Management) đến các nền tảng dữ liệu đám mây. Những công ty này đã bắt đầu chuyển mình với các công nghệ tiên tiến như AI, Big Data, và Blockchain.
• Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) lại gặp khó khăn lớn trong việc tiếp cận các công nghệ này do chi phí đầu tư cao, thiếu nhân lực có trình độ cao và chưa có chiến lược chuyển đổi số rõ ràng.

b. Ứng dụng công nghệ trong vận hành và quản lý

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu áp dụng công nghệ vào các lĩnh vực như quản lý tài chính, quản lý kho, quản lý nhân sự, chăm sóc khách hàng, tuy nhiên mức độ ứng dụng còn khá hạn chế và chưa tối ưu. Việc số hóa các quy trình trong nội bộ doanh nghiệp chưa được thực hiện một cách bài bản.

c. Mô hình kinh doanh số

Các doanh nghiệp lớn trong ngành bán lẻ và thương mại điện tử đã chuyển đổi thành công sang mô hình kinh doanh số, với việc áp dụng các nền tảng thương mại điện tử, dịch vụ giao hàng thông minh và marketing trực tuyến. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp trong các ngành khác (sản xuất, xây dựng, nông nghiệp) vẫn còn hạn chế trong việc áp dụng mô hình này.

d. Chuyển đổi văn hóa tổ chức

Chuyển đổi số không chỉ là vấn đề công nghệ, mà còn là thay đổi về văn hóa tổ chức, tư duy và cách làm việc. Nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn thiếu một chiến lược phát triển nguồn nhân lực số, cũng như khó khăn trong việc thay đổi cách thức làm việc truyền thống sang môi trường làm việc số.

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ chuyển đổi số của doanh nghiệp Việt Nam

Một số yếu tố chính ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam bao gồm:

• Kinh phí và đầu tư: Chuyển đổi số đòi hỏi đầu tư lớn về công nghệ và nhân lực. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ khó có đủ nguồn lực tài chính và nhân sự để triển khai các giải pháp số.
• Nhận thức và tầm nhìn lãnh đạo: Một trong những yếu tố quyết định là sự nhận thức và cam kết của lãnh đạo doanh nghiệp. Nếu lãnh đạo không có tầm nhìn chiến lược về chuyển đổi số, doanh nghiệp khó có thể thành công trong việc triển khai các công nghệ mới.
• Chất lượng nguồn nhân lực: Việc thiếu nguồn nhân lực có kỹ năng số và thiếu sự đào tạo chuyên sâu trong các lĩnh vực công nghệ số cũng là một thách thức lớn.
• Cơ chế chính sách và hỗ trợ từ nhà nước: Mặc dù Chính phủ đã có các chính sách hỗ trợ chuyển đổi số, nhưng việc triển khai các chính sách và chương trình hỗ trợ cho doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

3. Những thách thức đối với chuyển đổi số của doanh nghiệp Việt Nam

• Khả năng tiếp cận công nghệ: Mặc dù có sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ tại Việt Nam, nhưng vẫn còn nhiều doanh nghiệp thiếu khả năng tiếp cận các công nghệ tiên tiến do chi phí cao hoặc chưa có kiến thức đủ để triển khai.
• Văn hóa doanh nghiệp truyền thống: Một số doanh nghiệp vẫn có xu hướng duy trì mô hình quản lý và vận hành truyền thống, điều này tạo ra sự kháng cự đối với việc áp dụng công nghệ mới.
• Thiếu chiến lược rõ ràng: Nhiều doanh nghiệp chưa có một chiến lược chuyển đổi số bài bản, khiến cho quá trình chuyển đổi gặp khó khăn, không đạt hiệu quả cao.

4. Các xu hướng chuyển đổi số nổi bật ở Việt Nam

• Thương mại điện tử và bán lẻ trực tuyến: Đây là một trong những lĩnh vực có sự phát triển mạnh mẽ nhất trong chuyển đổi số ở Việt Nam. Các nền tảng như Shopee, Lazada, Tiki đã trở thành các kênh phân phối chủ yếu.
• Sử dụng AI và Big Data: Các doanh nghiệp đang dần áp dụng AI để tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
• Ứng dụng Internet of Things (IoT): Các lĩnh vực sản xuất, nông nghiệp thông minh đang triển khai IoT để tối ưu hóa sản xuất và quản lý.

Chuyển đổi số ở Việt Nam đang diễn ra mạnh mẽ nhưng chưa đồng đều. Các doanh nghiệp lớn đã bắt đầu tiếp cận và triển khai các công nghệ số, tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn đang gặp phải thách thức lớn về tài chính, nhân lực và chiến lược. Để thúc đẩy chuyển đổi số trong toàn bộ nền kinh tế, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ chính phủ và các tổ chức, cùng với việc nâng cao nhận thức và năng lực của đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp.