Tin tức, bài viết

Ngành thực phẩm tại Việt Nam đang trải qua một cuộc cách mạng mạnh mẽ với việc áp dụng chuyển đổi số vào quy trình sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng, bảo vệ thương hiệu và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế. Việc chuyển đổi này không chỉ giúp các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm nâng cao hiệu quả sản xuất, mà còn tạo ra những cơ hội mới để gia tăng sức cạnh tranh, tối ưu hóa quy trình, đồng thời cũng đối mặt với không ít thách thức.

Cơ Hội Từ Chuyển Đổi Số Trong Ngành Thực Phẩm

• Tối Ưu Hóa Quy Trình Sản Xuất: Áp dụng các công nghệ số giúp các doanh nghiệp thực phẩm kiểm soát và cải tiến quy trình sản xuất một cách chính xác và hiệu quả hơn. Các giải pháp tự động hóa, Internet of Things (IoT), và hệ thống quản lý sản xuất (MES) cho phép theo dõi mọi công đoạn từ nguyên liệu đầu vào cho đến sản phẩm hoàn thiện, đảm bảo chất lượng và giảm thiểu sai sót. Ví dụ, Công ty Cổ phần Masan Nutri-Science đã áp dụng hệ thống quản lý tự động để theo dõi các yếu tố về chất lượng sản phẩm, giúp tăng trưởng hiệu quả sản xuất và cải thiện chất lượng đầu ra.
• Bảo Vệ Thương Hiệu và Nâng Cao Uy Tín: Việc ứng dụng công nghệ trong ngành thực phẩm cũng giúp các doanh nghiệp bảo vệ thương hiệu và uy tín của mình. Các công nghệ blockchain, AI và big data có thể được sử dụng để theo dõi và minh bạch hóa quy trình sản xuất, giúp khách hàng và đối tác tin tưởng vào chất lượng và nguồn gốc sản phẩm. Chẳng hạn, các doanh nghiệp như Vinasoy đã sử dụng blockchain để minh bạch hóa quá trình sản xuất sữa, từ trang trại đến sản phẩm cuối cùng.
• Đáp Ứng Thị Trường Quốc Tế: Với xu hướng toàn cầu hóa và các yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế về an toàn thực phẩm, việc chuyển đổi số giúp các doanh nghiệp thực phẩm Việt Nam nâng cao khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, phần mềm ERP, và phần mềm quản lý chuỗi cung ứng đều giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ mọi giai đoạn từ sản xuất đến phân phối.
• Mở Rộng Kênh Bán Hàng: Chuyển đổi số mở ra cơ hội mở rộng kênh bán hàng thông qua các nền tảng thương mại điện tử, giúp doanh nghiệp thực phẩm tiếp cận được lượng khách hàng rộng lớn hơn, không chỉ trong nước mà còn toàn cầu. Những nền tảng như Shopee, Tiki, Lazada đang ngày càng trở thành kênh bán hàng hiệu quả cho các sản phẩm thực phẩm, đặc biệt là trong thời kỳ hậu COVID-19.

Thách Thức Trong Việc Áp Dụng Chuyển Đổi Số

Tuy nhiên, chuyển đổi số trong ngành thực phẩm cũng đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV) tại Việt Nam.

• Hạn Chế Về Vốn Đầu Tư: Một trong những thách thức lớn nhất mà các DNNVV trong ngành thực phẩm gặp phải là vấn đề vốn đầu tư cho chuyển đổi số. Các giải pháp công nghệ cao thường yêu cầu chi phí lớn để triển khai, trong khi nguồn lực tài chính của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ lại hạn chế. Đây là yếu tố cản trở sự phát triển và khả năng áp dụng các công nghệ tiên tiến.
• Thiếu Kỹ Năng và Nhân Lực Chuyên Môn: Việc thiếu hụt nhân lực có trình độ chuyên môn trong lĩnh vực công nghệ số cũng là một thách thức lớn. Chuyển đổi số đòi hỏi các doanh nghiệp phải có đội ngũ nhân viên có khả năng vận hành các hệ thống phần mềm, phân tích dữ liệu và sử dụng công nghệ để tối ưu hóa quy trình sản xuất. Tuy nhiên, nhiều DNNVV trong ngành thực phẩm vẫn chưa có đủ nhân lực chuyên môn để triển khai chuyển đổi số hiệu quả.
• Khả Năng Chuyển Đổi Chưa Đồng Đều: Mặc dù một số doanh nghiệp lớn như Vinasoy, Masfood đã áp dụng công nghệ số vào các hoạt động của mình, nhưng nhiều DNNVV vẫn còn chậm chạp trong việc bắt kịp xu hướng này. Sự thiếu hụt về chiến lược chuyển đổi số rõ ràng và lộ trình phát triển công nghệ là một trong những yếu tố khiến quá trình chuyển đổi số tại các doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn.

Đánh Giá Mức Độ Sẵn Sàng Chuyển Đổi Số Của Doanh Nghiệp Vừa và Nhỏ

Khảo sát mới nhất cho thấy, chỉ khoảng 30% các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành thực phẩm tại Việt Nam đã thực hiện chuyển đổi số một cách bài bản. Phần lớn các doanh nghiệp này chủ yếu áp dụng công nghệ để số hóa một số quy trình đơn giản như quản lý kho, quản lý bán hàng và kế toán. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp nhỏ vẫn còn gặp khó khăn trong việc nhận thức đầy đủ về lợi ích của chuyển đổi số và chưa thực sự đầu tư vào công nghệ, khiến họ bỏ lỡ các cơ hội lớn.

Một ví dụ điển hình là Công ty CP Thực phẩm Quốc tế (Daiwa), mặc dù là một doanh nghiệp vừa, nhưng đã ứng dụng công nghệ số để quản lý quy trình sản xuất và cải thiện chuỗi cung ứng, giúp sản phẩm của họ đến tay khách hàng nhanh chóng và an toàn hơn. Còn đối với các doanh nghiệp nhỏ hơn như Công ty TNHH Thực phẩm sạch Bảo Ngọc, việc triển khai các công nghệ đơn giản như phần mềm quản lý bán hàng và quản lý kho hàng đã giúp công ty tối ưu hóa quy trình và nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng.

Như vậy, Chuyển đổi số trong ngành thực phẩm là một bước đi quan trọng giúp các doanh nghiệp Việt Nam gia tăng hiệu quả sản xuất, bảo vệ thương hiệu và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để đạt được thành công, các doanh nghiệp cần vượt qua những thách thức lớn như thiếu vốn, thiếu nhân lực chuyên môn và sự thiếu đồng đều trong việc áp dụng công nghệ. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự hỗ trợ từ các chính sách của Nhà nước, các giải pháp tài chính linh hoạt và chương trình đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao, giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận các giải pháp công nghệ tiên tiến và đạt được mục tiêu chuyển đổi số thành công.